AYVALIK’TA DÜŞMANA İLK KURŞUN’U ATAN ALİ ÇETİNKAYA’YI ANMAK

Ali Çetinkaya (1878, Afyonkarahisar – 21 Şubat 1949, İstanbul), Türk asker, siyasetçi ve devlet adamı. Kel Ali lakabı ile anılır.  1. Dünya Savaşı’nda çeşitli cephelerde savaşmış bir subay; İzmir’in işgalinden sonra Türk Kurtuluş Savaşı’nın askeri anlamda “ilk kurşununu atan” kişi olarak kabul edilmiştir. Bayındırlık Bakanlığı ve Ulaştırma Bakanlığı görevlerinde bulunmuş bir siyasetçi; Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Ulaştırma Bakanı’dır.

Son Osmanlı Meclis-i Mebusanı’nda, TBMM 1.2.3.4.5.6.ve 7. dönemlerde meclis üyesi olarak yer aldı. 1926’daki İzmir Suikastı davasının İzmir’deki evresinde mahkeme salonuna giden Necip Ali Bey, Kel Ali Bey ve Kılıç Ali Bey hukukçu olmamasına rağmen ikinci dönem Ankara İstiklal Mahkemesi başkanlığını yaptı. İzmir suikastı, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası davası gibi önemli davalara baktı. Bayındırlık Bakanlığı sırasında Ankara’daki resmi dairelerin çoğunu yaptırdı. Ulaştırma bakanlığı sırasında demiryolu politikasının savunucusu oldu. Ankara İstiklal Mahkemesi başkanlığı görevinde İskilipli Atıf’ın idam kararını vermiştir.

” 29 Mayıs 1919 da Ayvalık’ta Yunan ordusuna karşı ilk direnişi başlattı ”

1878 yılında Afyonkarahisar’da doğdu. Babası demirci ustası Ahmet Efendi, annesi Fatma Hanım’dır. Babasını küçük yaşta kaybetti. Afyonkarahisar Rüştiyesi’nde ve Bursa Askeri İdadisi’nde okudu. Ardından 1898 yılında Harp Okulu’nu bitirdi. Devrin pek çok genç subayı gibi Balkanlar’da görev yaptı ve geleceğin ünlü subayları olan Resneli Niyazi Bey, Enver Bey, Ali Fethi Bey ile tanıştı. 1907’da Manastır’da İttihat ve Terakki Cemiyeti adlı gizli örgüte katıldı. Hareket Ordusunun 31 Mart İsyanı’nı bastırmasından sonra II. Abdülhamit’in tahtan indirilmesinde ve Alatini Köşkünde ikamete götürülürken korunmasında Muhafız Birlik Komutanı Ali Fethi Bey’in yardımcısı olarak görev aldı.

İzmir’in işgalinden az önce, Ayvalık’taki 172. Alay Komutanlığı’na getirildi. 29 Mayıs 1919 tarihinde Ayvalık’ı işgal eden Yunan ordusuna karşı ilk direnişi başlattı ve halkın da katılımını sağlayarak, Ayvalık Cephesini oluşturdu. Günümüzde, Ayvalık’ta Yunan işgaline karşı atılan ilk kurşunun atıldığı yer olarak kabul edilen tepede onun adını taşıyan Türk Silahlı Kuvvetleri’ne ait Rehabilitasyon Merkezi Komutanlığı yer alır. Adının yaşatıldığı yerlerden biri de Ayvalık körfezindeki Cunda Adası. Resmi belgelerde Ali Bey Adası diye anılmaktadır.